ਨਿਊਜ਼ ਡੈਸਕ: ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਪਨਾਹ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹੁਣ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵਧਦੀ ਹਿੰਸਾ ਕਾਰਨ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਕਸ਼ਮੀਰ (ਪੀਓਕੇ) ਵਿੱਚ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਜੁਆਇੰਟ ਅਵਾਮੀ ਐਕਸ਼ਨ ਕਮੇਟੀ (JKJAAC) ਨੇ ਮੰਗਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਹੜਤਾਲ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਜਲਦੀ ਹੀ ਹਿੰਸਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਰਿਸਰਚ ਐਂਡ ਸਕਿਓਰਿਟੀ ਸਟੱਡੀਜ਼ (CRSS) ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ 46% ਵਧੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਔਸਤਨ 10 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
CRSS ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਅੰਕੜੇ
30 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੁਲਾਈ ਤੋਂ ਸਤੰਬਰ 2025 ਦੌਰਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਕ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ 901 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਪੀਓਕੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 3 ਪੁਲਿਸ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ ਅਤੇ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਦੂਜੀ ਤਿਮਾਹੀ (ਅਪ੍ਰੈਲ-ਜੂਨ) ਵਿੱਚ 616 ਮੌਤਾਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ, ਜੋ ਤੀਜੀ ਤਿਮਾਹੀ (ਜੁਲਾਈ-ਸਤੰਬਰ) ਵਿੱਚ ਵਧ ਕੇ 901 ਹੋ ਗਈਆਂ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ 329 ਹਿੰਸਕ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਾਪਰੀਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੀਆਂ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ 901 ਮੌਤਾਂ ਅਤੇ 599 ਜ਼ਖਮੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਨਾਗਰਿਕ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।
ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਿੰਸਾ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ
ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਚਾਰ ਸੂਬਿਆਂਚਖੈਬਰ ਪਖਤੂਨਖਵਾ, ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ, ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਸਿੰਧ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਖੈਬਰ ਪਖਤੂਨਖਵਾ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਤਾਲਿਬਾਨ (TTP) ਸਰਗਰਮ ਹੈ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ‘ਤੇ ਹਮਲੇ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਬਲੋਚ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਆਰਮੀ (BLA) ਵਰਗੇ ਅਲਗਾਵਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ਸੂਬੇ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹਿੰਸਕ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਕੁੱਲ ਹਿੰਸਾ ਦਾ 96% ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਿੱਸਾ ਖੈਬਰ ਪਖਤੂਨਖਵਾ ਅਤੇ ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਖੈਬਰ ਪਖਤੂਨਖਵਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਸੂਬਾ ਰਿਹਾ, ਜਿੱਥੇ 71% ਮੌਤਾਂ ਅਤੇ 67% ਹਿੰਸਕ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਾਪਰੀਆਂ। ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ 25% ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੌਤਾਂ ਅਤੇ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਰਜ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।
ਹਿੰਸਾ ‘ਚ ਤੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਾਰਵਾਈਆਂ
2025 ਵਿੱਚ 2024 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਹਿੰਸਾ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ 2,414 ਮੌਤਾਂ ਹੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਤੀਜੀ ਤਿਮਾਹੀ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ 516 ਅੱਤਵਾਦੀ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ 123 ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣੇ, ਜਦਕਿ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ‘ਤੇ 106 ਵਾਰ ਹਮਲੇ ਹੋਏ।
30 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ, ਜਿਸ ਦਿਨ CRSS ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਹੋਈ, ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਕਵੇਟਾ ਵਿੱਚ ਫਰੰਟੀਅਰ ਕੋਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਖੁਦਕੁਸ਼ ਹਮਲਾ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 10 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਅਤੇ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਵਿੱਚ 4 ਅੱਤਵਾਦੀ ਵੀ ਮਾਰੇ ਗਏ।
