ਤੁਰਕੀ ਨੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਈਆਂ ਵੋਟਾਂ ਜੋ ਅਰਦੋਗਨ ਦੇ 20 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਖ਼ਤਮ

ਨਿਊਜ਼ ਡੈਸਕ :: ਤੁਰਕੀ ਨੇ ਆਧੁਨਿਕ ਤੁਰਕੀ ਦੇ 100 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿੱਚ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਵੋਟਿੰਗ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਜਾਂ ਤਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਤੈਯਿਪ ਏਰਦੋਗਨ ਨੂੰ ਹਟਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਵੱਧ ਰਹੇ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਮਾਰਗ ਨੂੰ ਰੋਕ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਉਸਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਤੀਜੇ ਦਹਾਕੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਵੋਟ ਨਾ ਸਿਰਫ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰੇਗੀ ਕਿ ਤੁਰਕੀ, ਨਾਟੋ-ਮੈਂਬਰ 85 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੌਣ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਵੀ ਤੈਅ ਕਰੇਗਾ ਕਿ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਸ਼ਾਸਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਇਸਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਜੀਵਨ ਸੰਕਟ ਦੀ ਡੂੰਘੀ ਲਾਗਤ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਇਸਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਦੀ ਸ਼ਕਲ, ਜਿਸ ਨੇ ਅਣਕਿਆਸੇ ਮੋੜ ਲਏ ਹਨ।
ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਨੇ ਏਰਦੋਗਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਚੁਣੌਤੀ, ਕੇਮਲ ਕਿਲਿਕਦਾਰੋਗਲੂ, ਜੋ ਛੇ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਗਠਜੋੜ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਨੂੰ ਮਾਮੂਲੀ ਬੜ੍ਹਤ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ 50% ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੋਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ 28 ਮਈ ਨੂੰ ਰਨ-ਆਫ ਚੋਣ ਹੋਵੇਗੀ।
ਵੋਟਰ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸੰਸਦ ਦੀ ਚੋਣ ਵੀ ਕਰਨਗੇ, ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਏਰਦੋਗਨ ਦੀ ਰੂੜੀਵਾਦੀ ਇਸਲਾਮਵਾਦੀ-ਜੜ੍ਹ ਵਾਲੀ ਏਕੇ ਪਾਰਟੀ (ਏਕੇਪੀ) ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ MHP ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪੀਪਲਜ਼ ਅਲਾਇੰਸ ਵਿਚਕਾਰ ਸਖ਼ਤ ਦੌੜ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਪੀਪਲਜ਼ ਪਾਰਟੀ ਸਮੇਤ ਛੇ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਬਣੇ ਕਿਲਿਕਦਾਰੋਗਲੂ ਦੇ ਨੇਸ਼ਨ ਅਲਾਇੰਸ। (CHP), ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੁਸਤਫਾ ਕਮਾਲ ਅਤਾਤੁਰਕ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਪੋਲ ਸਵੇਰੇ 8 ਵਜੇ (0500 GMT) ‘ਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ 5 ਵਜੇ ਬੰਦ ਹੋਣਗੇ। (1400 GMT)। ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਤੀਜੇ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ‘ਤੇ ਰਾਤ 9 ਵਜੇ ਤੱਕ ਪਾਬੰਦੀ ਹੈ। ਐਤਵਾਰ ਦੇਰ ਰਾਤ ਤੱਕ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਚੰਗਾ ਸੰਕੇਤ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਰਨਆਫ ਵੋਟ ਹੋਵੇਗਾ। ਦੀਯਾਰਬਾਕਿਰ ਵਿੱਚ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕੁਰਦਿਸ਼ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਜੋ ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਭੂਚਾਲ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਕੁਝ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਨੂੰ ਵੋਟ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜਿਆਂ ਨੇ ਏਰਦੋਗਨ ਲਈ।

“ਦੇਸ਼ ਲਈ ਇੱਕ ਤਬਦੀਲੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ,” ਨੂਰੀ ਕੈਨ, 26, ਨੇ ਕਿਹਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਕਿਲਿਕਦਾਰੋਗਲੂ ਨੂੰ ਵੋਟ ਦੇਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵਜੋਂ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ। “ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ‘ਤੇ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਆਵੇਗਾ, ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਬਦਲਾਅ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ.” ਪਰ ਹਯਾਤੀ ਅਰਸਲਾਨ, 51, ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸਨੇ ਏਰਦੋਗਨ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਏਕੇ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਵੋਟ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਚੰਗੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਏਰਦੋਗਨ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰ ਦੇਣਗੇ। ਤੁਰਕੀ ਦਾ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਾਣ ਏਰਦੋਗਨ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਮੁਕਾਮ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਜਾਰੀ ਰਹੇ, “ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ‘,ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਪੋਲਿੰਗ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ‘ਤੇ ਕਤਾਰਾਂ ਬਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਪੂਰੇ ਸੂਬੇ ਵਿਚ ਡਿਊਟੀ ‘ਤੇ ਲਗਭਗ 9,000 ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹਨ।

ਭੂਚਾਲ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 50,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ, ਨੇ ਹੌਲੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ‘ਤੇ ਗੁੱਸਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਬੂਤ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮੁੱਦਾ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਕਿਵੇਂ ਵੋਟ ਪਾਉਣਗੇ। ਕੁਰਦ ਵੋਟਰ, ਜੋ ਵੋਟਰਾਂ ਦਾ 15-20% ਹਨ, ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣਗੇ, ਰਾਸ਼ਟਰ ਗਠਜੋੜ ਦੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਸੰਸਦੀ ਬਹੁਮਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਕੁਰਦ ਪੱਖੀ ਪੀਪਲਜ਼ ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਟਿਕ ਪਾਰਟੀ (ਐਚਡੀਪੀ) ਮੁੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਗਠਜੋੜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਉੱਤੇ ਸ਼ਿਕੰਜਾ ਕੱਸਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਏਰਦੋਗਨ ਦਾ ਸਖਤ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਐਚਡੀਪੀ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਕਿਲਿਕਦਾਰੋਗਲੂ ਨੂੰ ਸਮਰਥਨ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੁਰਦ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਐਚਡੀਪੀ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਚੋਟੀ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਵਕੀਲ ਦੁਆਰਾ ਦਾਇਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਅਦਾਲਤੀ ਕੇਸ ਕਾਰਨ ਛੋਟੀ ਗ੍ਰੀਨ ਖੱਬੇ ਪੱਖੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੇਠ ਸੰਸਦੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਇੱਕ ਯੁੱਗ ਦਾ ਅੰਤ?
ਏਰਦੋਗਨ, 69, ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਭਾਸ਼ਣਕਾਰ ਅਤੇ ਮਾਸਟਰ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਮੁਹਿੰਮ ਦੇ ਟ੍ਰੇਲ ‘ਤੇ ਸਾਰੇ ਸਟਾਪਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਲਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਭ ਤੋਂ ਔਖੇ ਸਿਆਸੀ ਇਮਤਿਹਾਨ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਲੜਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਤੁਰਕੀ ਤੋਂ ਸਖ਼ਤ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਦੇ ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਹੱਕ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕੈਰੀਅਰ 2016 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਖਤਾਪਲਟ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਅਤੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਦੇ ਕਈ ਘੁਟਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚ ਗਿਆ ਹੈ।

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੇਕਰ ਤੁਰਕ ਏਰਦੋਗਨ ਨੂੰ ਬੇਦਖਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ, ਸਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖੀ, ਅਕਤੂਬਰ 2022 ਵਿੱਚ ਮਹਿੰਗਾਈ 85% ਦੇ ਸਿਖਰ ‘ਤੇ ਸੀ ਅਤੇ ਲੀਰਾ ਮੁਦਰਾ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ।
ਕਿਲਿਕਦਾਰੋਗਲੂ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ 2017 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਨਮਤ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਏਰਦੋਗਨ ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤੋਂ, ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸੰਸਦੀ ਸ਼ਾਸਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗਾ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਨਿਆਂਪਾਲਿਕਾ ਦੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਆਲੋਚਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਏਰਦੋਗਨ ਨੇ ਅਸਹਿਮਤੀ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਹੈ।

ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਏਰਦੋਗਨ ਨੇ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਅਦਾਰਿਆਂ ‘ਤੇ ਸਖਤ ਨਿਯੰਤਰਣ ਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਦਾਰਵਾਦੀਆਂ ਅਤੇ ਆਲੋਚਕਾਂ ਨੂੰ ਪਾਸੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਹਿਊਮਨ ਰਾਈਟਸ ਵਾਚ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵਰਲਡ ਰਿਪੋਰਟ 2022 ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਏਰਦੋਗਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਨੂੰ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਪਿੱਛੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਉਹ ਜਿੱਤ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿਲਿਕਦਾਰੋਗਲੂ ਨੂੰ ਵਿਰੋਧੀ ਗਠਜੋੜ ਨੂੰ ਇੱਕਜੁੱਟ ਰੱਖਣ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ, ਇਸਲਾਮਵਾਦੀ, ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਅਤੇ ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮੁਹਿੰਮ ਦੇ ਆਖਰੀ ਦਿਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚਿੰਨ੍ਹਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।
ਕਿਲਿਕਦਾਰੋਗਲੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਕੋਲ “ਡੂੰਘੀ ਜਾਅਲੀ” ਔਨਲਾਈਨ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਰੂਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦੇ ਠੋਸ ਸਬੂਤ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਾਸਕੋ ਨੇ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਏਰਦੋਗਨ ਨੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ‘ਤੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਕਿ ਉਹ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋਅ ਬਿਡੇਨ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਗੱਦੀਓਂ ਲਾਹੁਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

Disclaimer: This article is provided for informational purposes only. The information should not be taken to represent the opinions, policy, or views of Global Punjab TV, nor any of its staff, employees, or affiliates.