ਲਹਾਸਾ: ਤਿੱਬਤ, ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਅਤੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਤੇਜ਼ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਤਿੱਬਤ ਵਿੱਚ 3.8 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ ਹੈ। ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਵਿੱਚ 4.5 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ 3.9 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ ਹੈ। ਫਿਲਹਾਲ ਇਸ ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਕੋਈ ਰਿਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਭੂਚਾਲ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਜਾਂ ਵਾਈਬ੍ਰੇਸ਼ਨਾਂ ਹਨ, ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਦੀ ਗਤੀ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਧਰਤੀ ਦੀ ਬਾਹਰੀ ਪਰਤ (ਲਿਥੋਸਫੀਅਰ) ਕਈ ਵਿਸ਼ਾਲ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਹ ਪਲੇਟਾਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਹਿੱਸੇ (ਮੈਂਟਲ) ਉੱਤੇ ਤੈਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਪਲੇਟਾਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਵੱਖ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਾਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਖਿਸਕ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਤਣਾਅ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਤਣਾਅ ਅਚਾਨਕ ਛੱਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਛੱਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਊਰਜਾ ਭੂਚਾਲ ਦੀਆਂ ਤਰੰਗਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਰਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਲਹਿਰਾਂ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਉਸ ਥਾਂ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਉੱਪਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਚੱਟਾਨਾਂ ਟੁੱਟਦੀਆਂ ਹਨ।
ਭਾਰਤ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਫਾਲਟ ਲਾਈਨਾਂ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੱਛ, ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ) ਦੇ ਕਾਰਨ ਭੂਚਾਲਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤੀ ਪਲੇਟ ਯੂਰੇਸ਼ੀਅਨ ਪਲੇਟ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ, ਭੂਚਾਲ ਕੁਦਰਤੀ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਮਨੁੱਖੀ-ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਧਰਤੀ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
