ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਤਾਜਾ ਸਮੇਂ ‘ਚ ਭਾਰਤ ਅੰਦਰ ਤੇਜ਼ ਬਰਸਾਤ ਨੇ ਹਾਹਾਕਾਰ ਮਚਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਲਗਾਤਾਰ ਇਸ ਕਾਰਨ ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਦਰਮਿਆਨ ਭਾਰਤੀ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਦੁਆਰਾ ਲਈਆਂ ਗਈਆਂ ਉੱਚ ਰੈਜ਼ੋਲਿਊਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਾਇਨਾਡ, ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਕਾਰਨ ਹੋਏ ਵਿਆਪਕ ਨੁਕਸਾਨ ਅਤੇ ਤਬਾਹੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਢਿੱਗਾਂ ਡਿੱਗਣ ਕਾਰਨ 150 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ 200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਸਭ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਫਿਲਹਾਲ NDRF ਟੀਮ ਵਲੋਂ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲਗਭਗ 86,000 ਵਰਗ ਮੀਟਰ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਮਲਬਾ ਇਰੂਵੈਫੁਜ਼ਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਕਰੀਬ 8 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਵਹਿ ਗਿਆ ਹੈ। ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨੇ ਵੀ ਉਸੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਇਕ ਪੁਰਾਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਦੇ ਸਬੂਤ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ।
ਨੈਸ਼ਨਲ ਰਿਮੋਟ ਸੈਂਸਿੰਗ ਸੈਂਟਰ, ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ, ਨੇ ਆਪਣੇ ਉੱਚ ਰੈਜ਼ੋਲਿਊਸ਼ਨ ਕਾਰਟੋਸੈਟ-3 ਆਪਟੀਕਲ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਅਤੇ ਆਰਆਈਐਸਏਟੀ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਨੂੰ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਬੱਦਲਾਂ ਤੋਂ ਪਾਰ ਦੇਖਣ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੈ। ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ 1550 ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ਤੋਂ ਹੋਈ। ਇਸਰੋ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ 2023 ‘ਲੈਂਡਸਲਾਈਡ ਐਟਲਸ ਆਫ ਇੰਡੀਆ’ ਨੇ ਵਾਇਨਾਡ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਲੈਂਡਸਲਾਈਡ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਵਜੋਂ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਇਸਰੋ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਾਇਨਾਡ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਤਬਾਹੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦਿਖਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਲਗਭਗ 86,000 ਵਰਗ ਮੀਟਰ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕ ਗਈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਭਵਨ ਦੇ ਆਕਾਰ ਤੋਂ ਲਗਭਗ ਪੰਜ ਗੁਣਾ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕ ਗਈ। ਮਲਬਾ ਕਰੀਬ 8 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਹੇਠਾਂ ਵੱਲ ਵਹਿ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕਸਬਿਆਂ ਅਤੇ ਬਸਤੀਆਂ ਨੂੰ ਵਹਿ ਗਿਆ।
ਇਸਰੋ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸੇ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਪੁਰਾਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਦੇ ਸਬੂਤ ਹਨ। ਇਸਰੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਲੈਣ ਲਈ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰਿਮੋਟ ਸੈਂਸਿੰਗ ਸੈਂਟਰ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਗਈ ਹੈ। ਕਾਰਟੋਸੈਟ-3 ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਅਤੇ ਰਿਸੈਟ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਬਹੁਤ ਉੱਨਤ ਹਨ। ਉਹ ਬੱਦਲਾਂ ਅਤੇ ਧੁੰਦ ਦੇ ਪਾਰ ਵੀ ਤਸਵੀਰਾਂ ਖਿੱਚਣ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਮਰੱਥ ਹਨ।ਇਹ ਤਸਵੀਰ 31 ਜੁਲਾਈ 2024 ਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਸਵੀਰ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਮਲਬਾ ਖਿੱਲਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਉੱਚ ਰੈਜ਼ੋਲਿਊਸ਼ਨ ਰਿਸੈਟ SAR ਤੋਂ ਲਈ ਗਈ ਸੀ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਵਹਾਅ ਦੀ ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਲੰਬਾਈ 8 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ। ਕ੍ਰਾਊਨ ਜ਼ੋਨ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੇ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਦਾ ਮੁੜ ਸਰਗਰਮ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਦਾ ਆਕਾਰ 86,000 ਵਰਗ ਮੀਟਰ ਹੈ। ਮਲਬੇ ਦੇ ਵਹਾਅ ਨੇ ਇਰੂਵਨੀਫੁਜਾ ਨਦੀ ਦੇ ਰਸਤੇ ਨੂੰ ਚੌੜਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਇਸਦੇ ਕਿਨਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਤੋੜ ਰਹੀ ਹੈ। ਕਿਨਾਰਿਆਂ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਘਰਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਮਲਬੇ ਦੇ ਵਹਾਅ ਨਾਲ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੈ, ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਦੇ ਸਿਖਰ ਦੀ 3D ਰੈਂਡਰਿੰਗ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪਹਾੜੀ ਢਲਾਨ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਇਸਰੋ ਨੇ “ਲੈਂਡਸਲਾਈਡ ਐਟਲਸ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ” ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 20 ਸਾਲ ਵਿੱਚ 80,000 ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ। ਕੇਰਲ ਦੇ ਪੁਥੁਮਾਲਾ, ਵਾਇਨਾਡ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਰੋ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਡਾ. ਐਸ. ਸੋਮਨਾਥ ਨੇ 2023 ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ “ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ… ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਦੇ ਖਤਰੇ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਯਕੀਨ ਹੈ ਕਿ ਐਟਲਸ ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਯਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇਗਾ। “ਇਹ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋਵੇਗਾ.”
