ਨਿਊਜ਼ ਡੈਸਕ: ਜਦੋਂ ਵੀ ਚੋਣਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਈਵੀਐਮ ਦੀ ਚਰਚਾ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਲੱਗਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਈਵੀਐਮ ਦੀਆਂ ਬੈਟਰੀਆਂ ਬਾਰੇ ਕਈ ਗੱਲਾਂ ਕਹੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਟੀਮ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਝਾਰਖੰਡ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਕਰਨ ਪਹੁੰਚੀ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਇਹ ਮੁੱਦਾ ਉੱਠਿਆ। ਇਸ ‘ਤੇ ਮੁੱਖ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਰਾਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਹਰਿਆਣਾ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਵੋਟਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਨਾਲ ਕਥਿਤ ਛੇੜਛਾੜ ਦੇ ਕਾਂਗਰਸੀ ਆਗੂਆਂ ਦੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਖਾਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕਾਂਗਰਸ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬੈਟਰੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲੀਆਂ ਈਵੀਐਮਜ਼ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਤੀਜੇ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।
ਨਤੀਜਿਆਂ ‘ਤੇ ਬੈਟਰੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਸੀਈਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੈਕਿੰਗ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਲਗਾਏ ਗਏ ਸਨ, ਪਰ ਇਹ ਮੁੱਦਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ। ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਅੱਗੇ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ, ਸਾਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਪਰ ਕੁਝ ਨਵਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਸਾਹਮਣੇ ਆਵੇਗਾ।’ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਈਵੀਐਮ ਬੈਟਰੀਆਂ ਕੈਲਕੂਲੇਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਬੈਟਰੀਆਂ ਵਾਂਗ ‘ਸਿੰਗਲ-ਯੂਜ਼’ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਦੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। “ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੈਲਫੋਨ ਬੈਟਰੀਆਂ ਵਾਂਗ ਰੀਚਾਰਜ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।
Watch: Chief Election Commissioner Rajiv Kumar on the EVM says, “The first level checking (FLC) of Electronic Voting Machines (EVMs) begins about five to six months before the elections… I want to highlight two main points regarding this. Firstly, the EVMs cannot be tampered… pic.twitter.com/qUMC6Q8bf0
— IANS (@ians_india) October 15, 2024
ਸੀਈਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵੋਟਾਂ ਪੈਣ ਦੀ ਮਿਤੀ ਤੋਂ ਲਗਭਗ ਛੇ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਈਵੀਐਮਜ਼ ਨੂੰ ਚਾਲੂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੇ ਚੋਣ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲੋਡ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਬੈਟਰੀ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ‘ਤੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਏਜੰਟਾਂ ਦੇ ਦਸਤਖਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮਸ਼ੀਨ ਅਤੇ ਬੈਟਰੀ ਦੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉਠਾਏ ਗਏ ਕਈ ਸਵਾਲਾਂ ‘ਤੇ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਈਵੀਐਮ ਦੀ ਗੱਲ ਤਾਂ ਛੱਡੋ, ਬੈਟਰੀਆਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੇ ਦਸਤਖਤ ਹਨ। ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਨਿਯਮ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬਣਿਆ ਸੀ। ਹੁਣ ਇਹ ਸਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੋਕ ਪੁੱਛਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਧਮਾਕਿਆਂ ਲਈ ਪੇਜਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਈਵੀਐਮ ਨੂੰ ਹੈਕ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ? ਸੀਈਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਪੇਜਰ (ਨੈੱਟਵਰਕ ਨਾਲ) ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਈਵੀਐਮ ਨਹੀਂ।’ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਅਤੇ ਲੇਬਨਾਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੇਚੇ ਗਏ ਧਮਾਕੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬੈਟਰੀਆਂ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਸੀਈਸੀ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਈਵੀਐਮ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ 20 ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘ਅਸੀਂ ਹਰੇਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਜਵਾਬ ਦੇਵਾਂਗੇ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਜਵਾਬ ਜਨਤਕ ਕਰਾਂਗੇ।’
