ਨਿਊਜ਼ ਡੈਸਕ: ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ 13 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਫਗਾਨ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਨੂੰ, ਜੋ ਪੰਜੀਕਰਣ ਪ੍ਰਮਾਣ (POR) ਕਾਰਡ ਧਾਰਕ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੁਲਕ ਵਾਪਸ ਭੇਜਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। 1 ਸਤੰਬਰ 2025 ਤੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਡਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਅਖਬਾਰ ‘ਦ ਡਾਨ’ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਨੋਟਿਸ ਜਾਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, 31 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਅੰਦਰੂਨੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ POR ਕਾਰਡ ਧਾਰਕ 30 ਜੂਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਾਰਡ ਦੀ ਵੈਧਤਾ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਨਿਵਾਸੀ ਬਣ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਿਪੋਰਟ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ। POR ਕਾਰਡ ਉਹ ਅਖੀਰੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਹੈ, ਜੋ ਬਿਨਾਂ ਵੀਜ਼ਾ ਦੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਰਹਿ ਰਹੇ ਅਫਗਾਨ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਵੈਧ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਵਾਪਸੀ ਯੋਜਨਾ (IFRP) ਦੇ ਅਮਲ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਅੰਦਰੂਨੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦਾ 4 ਅਗਸਤ ਦਾ ਪੱਤਰ ਸਾਰੇ ਚਾਰ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰਾਂ, ਪੁਲਿਸ ਮੁਖੀਆਂ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਧਿਕਾਰਤ ਕਸ਼ਮੀਰ (POK) ਦੇ ਗਿਲਗਿਤ-ਬਾਲਤਿਸਤਾਨ ਖੇਤਰ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ।
ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, ‘ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੀਓਆਰ ਕਾਰਡ ਧਾਰਕਾਂ ਦੀ ਸਵੈ-ਇੱਛਤ ਵਾਪਸੀ ਤੁਰੰਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਦਕਿ ਰਸਮੀ ਵਾਪਸੀ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲੇ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ 1 ਸਤੰਬਰ, 2025 ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗੀ।’ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਫਗਾਨ ਨਾਗਰਿਕ ਕਾਰਡ (ਏਸੀਸੀ) ਧਾਰਕਾਂ ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਆਈਐਫਆਰਪੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗੀ।
ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ POK ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਂਤੀ, ਮੰਡਲੀ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕਮੇਟੀਆਂ ਨੂੰ POR ਕਾਰਡ ਧਾਰਕਾਂ ਦਾ ਡੇਟਾਬੇਸ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਪੱਤਰ ਅਨੁਸਾਰ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਡੇਟਾਬੇਸ ਅਤੇ ਪੰਜੀਕਰਣ ਅਥਾਰਟੀ (NADRA) ਪਾਰਗਮਨ ਖੇਤਰਾਂ ਅਤੇ ਸਰਹੱਦੀ ਟਰਮੀਨਲਾਂ ‘ਤੇ ਵਾਪਸ ਜਾ ਰਹੇ ਅਫਗਾਨ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੇ ਪੰਜੀਕਰਣ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦੇਵੇਗੀ, ਜਦਕਿ ਸੰਘੀ ਜਾਂਚ ਏਜੰਸੀ (FIA) ਨਿਰਧਾਰਤ ਸਰਹੱਦੀ ਚੌਕੀਆਂ ‘ਤੇ ਵਾਪਸੀ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇਵੇਗੀ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਅਫਗਾਨ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਭੇਜਣ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ 2023 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਉਦੋਂ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਾਰੇ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਦੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਕਾਲੇ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਸਰਕਾਰੀ ਸੂਤਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ, ਹੁਣ ਤੱਕ ਲਗਪਗ 8,00,000 ਅਫਗਾਨ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਭੇਜਿਆ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨਰ (UNHCR) ਮੁਤਾਬਕ, 30 ਜੂਨ 2025 ਤੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਅਫਗਾਨ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 13 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। UNHCR ਅਨੁਸਾਰ, ਅੱਧੇ ਤੋਂ ਵੱਧ (7,17,945) ਅਫਗਾਨ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਖੈਬਰ ਪਖਤੂਨਖਵਾ ਪ੍ਰਾਂਤ ਵਿੱਚ, 3,26,584 ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ, 1,95,188 ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ, 75,510 ਸਿੰਧ ਵਿੱਚ ਅਤੇ 43,154 ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹਨ।
