ਨਿਊਜ਼ ਡੈਸਕ: ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਗਰਮੀ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਖੋਜ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤਾਪਮਾਨ ਹਰ 1 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 6 ਤੋਂ 8 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਗਰਮੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਹੁਣ ਚਾਈਨੀਜ਼ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸਜ਼, ਚੀਨ ਦੇ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟਲ ਬਾਇਓਲੋਜੀ (IGDB) ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਜ਼ੂ ਕਾਓ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਟਮਾਟਰ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਜੈਵਿਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰਮੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਉਪਜ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਭਾਵ ਇਹ ਗਰਮੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਵਧ-ਫੁੱਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਖੋਜ 2 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਜਰਨਲ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟਲ ਸੈੱਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਸੀ।
ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪੌਦਿਆਂ ਦਾ ਵਧਣਾ ਕਿਉਂ ਰੁਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਖੋਜ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਟਮਾਟਰ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ‘ਸ਼ੂਟ ਐਪੀਕਲ ਮੈਰੀਸਟਮ’ (SAM), ਯਾਨੀ ਕਿ ਸਟੈਮ ਸੈੱਲ ਜੋ ਉੱਪਰਲੇ ਪੱਤਿਆਂ ਅਤੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਗਠਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਗਰਮੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰਮੀ ਇਹਨਾਂ ਸਟੈਮ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੌਦੇ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਰੁਕ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਮਰ ਵੀ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਪਰ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਜ਼ੂ ਕਾਓ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਗਰਮੀਆਂ ਦੌਰਾਨ, ਪੌਦੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ‘ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਆਕਸੀਜਨ ਸਪੀਸੀਜ਼ (ROS)’ ਬਣਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਇੱਕ ਖਾਸ ਪ੍ਰੋਟੀਨ TMF ਨੂੰ ਸਰਗਰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ TMF ਪੌਦੇ ਨੂੰ ਫੁੱਲ ਆਉਣਾ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੌਦਾ ਗਰਮੀਆਂ ਦੌਰਾਨ “ਸੁਸਤ” ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਰੁਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਤਾਪਮਾਨ ਆਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਦੁਬਾਰਾ ਵਧਣਾ ਅਤੇ ਫੁੱਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਰਣਨੀਤੀ ਪਹਿਲੇ ਫਲ ਦੇ ਝਾੜ ਵਿੱਚ 34 ਤੋਂ 63 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਨੂੰ ਰੋਕ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਖੋਜ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਵੱਲ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਹੈ, ਜੋ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਿਹਤਰ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਖੋਜ ‘ਜਲਵਾਯੂ ਸਮਾਰਟ ਫਸਲਾਂ’ ਦਾ ਰਸਤਾ ਆਸਾਨ ਬਣਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
