ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ: ਅਮਰੀਕੀ ਲੋਕ ਅੱਜ ਆਪਣਾ 47ਵਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੁਣਨ ਲਈ ਵੋਟ ਪਾਉਣਗੇ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਡੋਨਲਡ ਟਰੰਪ ਅਤੇ ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਟਿਕ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਕਮਲਾ ਹੈਰਿਸ ਵਿਚਾਲੇ ਸਿੱਧਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਜੋ ਵੀ ਸਰਵੇਖਣ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਟਰੰਪ ਅਤੇ ਹੈਰਿਸ ਵਿਚਾਲੇ ਮੁਕਾਬਲਾ ਸਖਤ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਫੀਸਦੀ ਵੋਟ ਵੀ ਖੇਡ ਬਦਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ‘ਤੇ ਕਾਬਜ਼ ਹੋਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦਾ 270 ਦਾ ਜਾਦੂਈ ਅੰਕੜਾ ਪਾਰ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ, ਕਿਉਂਕਿ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਚੁਣਦੇ, ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੋਟ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਲੈਕਟਰ (ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਗਿਣਤੀ 538 ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਇਲੈਕਟੋਰਲ ਕਾਲਜ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਾਲਜ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵੀ ਤੈਅ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣਨ ਲਈ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 270 ਇਲੈਕਟੋਰਲ ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਪਰ ਜੇਕਰ ਅਮਰੀਕੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਪਾਰਟੀ 270 ਇਲੈਕਟੋਰਲ ਵੋਟਾਂ ਹਾਸਲ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ ਤਾਂ ਉਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਕਿਵੇਂ ਚੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? ਸਾਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕਿਵੇਂ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਰਾਹੀਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ? ਆਓ ਸਮਝੀਏ…
ਇਸ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਪਾਰਟੀ ਬਹੁਮਤ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕੀ ਤਾਂ ਮਾਮਲਾ ਅਮਰੀਕੀ ਸੰਸਦ, ਕਾਂਗਰਸ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਹੇਠਲਾ ਚੈਂਬਰ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਸਭਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੀ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਰਗਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਕੰਟੀਜੈਂਟ ਇਲੈਕਸ਼ਨ (ਵਿਕਲਪਕ ਚੋਣ) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹੇਠਲੇ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 435 ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਹਨ। ਪਰ ਇਸ ਕੰਟੀਜੈਂਟ ਵੋਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਹਰ ਰਾਜ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹੀ ਵੋਟ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਅਮਰੀਕਾ ‘ਚ 50 ਰਾਜ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਕੁੱਲ ਵੋਟਾਂ 50 ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ 26 ਵੋਟਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਉਮੀਦਵਾਰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਚੋਣ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੰਸਦ ਦੇ ਉਪਰਲੇ ਸਦਨ ਯਾਨੀ ਸੈਨੇਟ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ 100 ਸੈਨੇਟਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
