ਨਿਊਜ਼ ਡੈਸਕ – ਅਸੀਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸੁਣਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਭਾਰਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਡੇ ਜ਼ੀਰੋ ਨੇੜੇ ਪਹੁੰਚ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਦਿਨ ਅਜਿਹਾ ਆਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਪਾਣੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਸੁਣਨ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਡਰਦੇ, ਤਾਂ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ। ਦੇਸ਼ ਦੇ 15 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ‘ਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪਾਣੀ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ ਤੇ ਜੇ ਅਸੀਂ ਹੁਣ ਇਸ ਪਾਸੇ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ ਤਾਂ ਇਹ ਸੰਕਟ ਹੋਰ ਡੂੰਘਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਪਾਣੀ ਦੀ ਇਕ-ਇਕ ਬੂੰਦ ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ‘ਚ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੈ।
ਸਾਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬਚਤ ਲਈ ਸੁਚੇਤ ਹੋਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ‘ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਜੋ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰੇਗੀ ਤੇ ਅਸੀਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਪਾਣੀ ਬਚਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁਝ ਅਜਿਹੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅੱਜ ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਭੋਜਨ ਦੀ ਸਹੀ ਚੋਣ ਪਾਣੀ ਦਾ ਘਾਟ ਨੂੰ ਬਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ
ਲਾਕਡਾਉਨ ਦੌਰਾਨ ਅਸੀਂ ਸਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਲਈ ਪਕਾਉਣਾ ਕਿੰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੈ। ਤਾਲਾਬੰਦੀ ਦੌਰਾਨ, ਬਾਹਰੋਂ ਭੋਜਨ ਮੰਗਵਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਵਧੇਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਘਰ ‘ਚ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਭੋਜਨ ਬਣਾਉਣਾ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਪਤਾ ਚਲਿਆ ਕਿ ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਖਾਣਾ ਅਜਿਹਾ ਖਾਂਦੇ ਹਾਂ ਜਿਸ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਖਾਣ ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਨੂੰ ਉਗਾਉਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ‘ਚ ਸਾਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਭੋਜਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜੋ ਉਗਾਉਣ ਲਈ ਪਾਣੀ ਦੀ ਘੱਟ ਵਰਤੋਂ ਹੋਵੇ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ, ਸਾਨੂੰ ਢੁਕਵੇਂ ਅਨੁਪਾਤ ‘ਚ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਭੋਜਨ ਬਰਬਾਦ ਨਾ ਹੋਵੇ।
ਘੱਟ ਸਮਾਨ ਖਰੀਦ ਕੇ ਵੀ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬਚਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ
ਅਸੀਂ ਜੋ ਵੀ ਚੀਜਾਂ ਖਰੀਦਦੇ ਹਾਂ, ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਜੁੱਤੀਆਂ ਦੀ ਜੋੜੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਜੀਨਜ਼ ਹੋਵੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਲੈਕੇ ਦੁਕਾਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ‘ਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਪਾਣੀ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਨਾਲ ਸਮਝਣ ਲਈ, ਜੀਨ ਜੋ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਕਲਿਕ ਉਤੇ ਆਨਲਾਈਨ ਖਰੀਦਦੇ ਹਾਂ, ਇੱਕ ਜੀਨਸ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਲਗਭਗ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਪਾਣੀ ਬਾਰੇ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਸੁਚੇਤ ਨਹੀਂ ਹਾਂ। ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਕਿਹੜੀ ਆਦਤ ਪਾਣੀ ਬਚਾਉਣ ‘ਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹੁਣ, ਥੋੜਾ ਜਿਹਾ ਸੋਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਖਰੀਦ ਕਰੋ, ਤਾਂ ਜੋ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬਚਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ।
ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਘੱਟ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਵੀ ਪਾਣੀ ਬਚਾਓ
ਘਰ ‘ਚ ਬਿਜਲੀ ਬਚਾ ਕੇ ਵੀ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬਚਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਬਿਜਲੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪਾਣੀ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਸੌਖੀ ਭਾਸ਼ਾ ‘ਚ ਸਮਝਣ ਲਈ, ਜੇ ਫੋਨ ਨੂੰ ਚਾਰਜ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤਾਂ ਚਾਰਜਰ ਨੂੰ ਅਨਪਲੱਗ ਕਰੋ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਹਾਲ ‘ਚ ਬੈਠੇ ਹੋ ਤਾਂ ਰਸੋਈ ਦੀ ਲਾਇਟ ਬੰਦ ਕਰੋ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਮੁੱਖ ਸਵਿੱਚ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੀ ਕਰੋ। ਇਹ ਛੋਟੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਖਪਤ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿਚ ਸਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਅਣਜਾਣੇ ‘ਚ ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਪਾਣੀ ਬਚਾਉਣ ‘ਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ।
ਕਪੜੇ ਧੋਣ ਸਮੇਂ ਵੀ ਥੋੜਾ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ
ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ‘ਚ ਕੱਪੜੇ ਧੋਣ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਇਕ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਲਗਭਗ 50-70 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਕੱਪੜੇ ਧੋਣ ਲਈ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਸਾਡਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਕੱਪੜੇ ਧੋਣੇ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ‘ਚ ਸਾਨੂੰ ਥੋੜਾ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਬਣਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਸਿਰਫ ਉਦੋਂ ਹੀ ਕੱਪੜੇ ਧੋ ਲਓ ਜਦੋਂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ‘ਚ ਗੰਦੇ ਕੱਪੜੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਜਾਣ। ਇਸ ਨਾਲ ਵਾਸ਼ਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨ ਭਰੇ ਪੂਰੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੋ ਸਕੇ। ਇਹ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਆਦਤ ਬਾਅਦ ‘ਚ ਪਾਣੀ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ‘ਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਹ 5 ਮਿੰਟ ਪਾਣੀ ਬਚਾਉਣ ‘ਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ
ਸਾਡੀ ਨਹਾਉਣ ਦੀ ਆਦਤ ਪਾਣੀ ਬਚਾਉਣ ‘ਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸ਼ਾਵਰ ਨਾਲ ਨਹਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ‘ਚ 60 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ‘ਚ ਜੇਕਰ ਬਾਲਟੀ ਨਾਲ ਨਹਾਇਆ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਫੇਰ ਸ਼ਾਵਰ 5 ਮਿੰਟ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਿਯਮ ਹਰੇਕ ਤੇ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ, ਪਰ ਅਸੀਂ ਸ਼ਾਵਰ ਦੇ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਪੰਜ ਮਿੰਟ ਜਾਂ ਇਸਤੋਂ ਘੱਟ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਸ਼ੈਂਪੂ ਜਾਂ ਸਾਬਣ ਲਗਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਸ਼ਾਵਰ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ। ਇਹਨਾਂ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਿੰਦਗੀ ‘ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਅਸਾਨ ਹੈ। ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਰੋਜ਼ਮਰ੍ਹਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ।
ਸਾਡੇ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਇਹ ਛੋਟੇ ਛੋਟੇ ਯਤਨਾਂ ਆਖਰਕਾਰ ਇੱਕ ਆਦਤ ਬਣ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ ਊਰਜਾ, ਬਲਕਿ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਕੁਸ਼ਲ ਬਣਾਉਣ ‘ਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨਗੇ।
