ਭਾਰਤ ਨੇ ਆਮਦਨ ਸਮਾਨਤਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਦਰਜਾ ਕੀਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ, ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਨੂੰ ਵੀ ਛੱਡਿਆ ਪਿੱਛੇ

ਨਿਊਜ਼ ਡੈਸਕ: ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਚੌਥਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬਰਾਬਰੀ ਵਾਲਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਅੰਕੜੇ 2011-12 ਅਤੇ 2022-23 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਮਦਨ ਅਸਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਅਤਿ ਗਰੀਬੀ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਮੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਸਮਾਨਤਾ ਦੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ, ਯੂਕੇ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਰਗੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਆਮਦਨ ਅਸਮਾਨਤਾ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਗਿਨੀ ਸੂਚਕਾਂਕ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੂੰ 25.5 ਸਥਾਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਅੰਕੜਾ 2011-12 ਵਿੱਚ 28.8 ਸੀ।

ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦਾ ਗਿਨੀ ਇੰਡੈਕਸ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਮਦਨ ਜਾਂ ਦੌਲਤ ਦੀ ਵੰਡ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਚੌਥੇ ਸਭ ਤੋਂ ਬਰਾਬਰ ਦੇਸ਼ ਵਜੋਂ ਦਰਜਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸਲੋਵਾਕ ਗਣਰਾਜ (24.1), ਸਲੋਵੇਨੀਆ (24.3) ਅਤੇ ਬੇਲਾਰੂਸ (24.4) ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਪਿੱਛੇ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਭਾਰਤ ਸਮਾਨਤਾ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ, ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਅੱਗੇ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਤਿ ਦੀ ਗਰੀਬੀ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ।

ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਮਾਨਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਅਤਿ ਗਰੀਬੀ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਗਿਰਾਵਟ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ $2.15 ਤੋਂ ਘੱਟ ‘ਤੇ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਤਿ ਗਰੀਬੀ 2011-12 ਵਿੱਚ 16.2 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕੇ 2022-23 ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ 2.3 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, 171 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕ ਗਰੀਬੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਏ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਪੇਂਡੂ ਗਰੀਬੀ 18.4 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ 2.8 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਗਰੀਬੀ 10.7 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ 1.1 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਪੇਂਡੂ-ਸ਼ਹਿਰੀ ਗਰੀਬੀ ਦਾ ਪਾੜਾ 7.7 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ 1.7 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।

ਦਰਅਸਲ, ਗਿਨੀ ਸੂਚਕਾਂਕ ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਮਦਨ ਜਾਂ ਦੌਲਤ ਦੀ ਵੰਡ ਦੀ ਸਮਾਨਤਾ ਨੂੰ ਮਾਪਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸੂਚਕਾਂਕ ਵਿੱਚ, 0 ਦਾ ਸਕੋਰ ਸੰਪੂਰਨ ਸਮਾਨਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ 100 ਦਾ ਸਕੋਰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਸਮਾਨਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਨੂੰ 25.5 ਅੰਕਾਂ ਨਾਲ ‘ਦਰਮਿਆਨੀ ਘੱਟ ਅਸਮਾਨਤਾ’ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਉੱਚ-ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਯੂਰਪੀ ਦੇਸ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਸੂਚਕਾਂਕ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦਾ ਸਕੋਰ 35.7 ਹੈ, ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਸਕੋਰ 41.8 ਹੈ। ਇਹ ਇਹਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਸਮਾਨਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਅਤਿ ਗਰੀਬੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ 65 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਲੋਕ ਪੰਜ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਰਾਜਾਂ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਬਿਹਾਰ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਾਂ ਨੇ ਕੁੱਲ ਗਰੀਬੀ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਦੋ ਤਿਹਾਈ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇੱਥੇ ਅਜੇ ਵੀ 54 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਤਿ ਗਰੀਬ ਆਬਾਦੀ ਹੈ। ਆਮਦਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ, ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਗਰੀਬੀ ਵੀ ਘਟੀ ਹੈ।ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਨ ਧਨ ਯੋਜਨਾ, ਡਾਇਰੈਕਟ ਬੈਨੀਫਿਟ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਅਤੇ ਸਟੈਂਡ-ਅੱਪ ਇੰਡੀਆ ਵਰਗੀਆਂ ਸਰਕਾਰੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਨੇ ਇਸ ਤਰੱਕੀ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ।