ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਤੋਂ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਰਿਪੋਰਟ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਾਹਰਾਂ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਲਾਸ ਅਲਾਮੋਸ ਲੈਬ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਇੱਕ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਭੂਚਾਲ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਗੁਪਤ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਟੈਸਟ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਜ਼ਮੀਨ ਹਿੱਲਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਭੂਚਾਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਗੁਪਤ ਪਰਮਾਣੂ ਬੰਬ ਦੇ ਧਮਾਕੇ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਝਟਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫ਼ਰਕ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਹੈ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਭੂਚਾਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਧਮਾਕਾ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਜਾਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਵੀ ਮੂਰਖ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਦੱਸ ਸਕਣਗੀਆਂ ਕਿ ਕੀ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਦਾ ਉਦਾਹਰਣ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਨੇ ਪਿਛਲੇ 20 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 6 ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਟੈਸਟ ਕੀਤੇ, ਉੱਥੇ ਭੂਚਾਲ ਮਾਪਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਲਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਅਤੇ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਇੰਨੇ ਮੇਲ ਖਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਪਛਾਣਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੋਇਆ ਸੀ?
ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਅਤੇ ਬੰਬ ਧਮਾਕੇ?
ਜੋਸ਼ੂਆ ਕਾਰਮਾਈਕਲ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਭੂਚਾਲ ਤਰੰਗਾਂ (ਪੀ-ਤਰੰਗਾਂ ਅਤੇ ਐਸ-ਤਰੰਗਾਂ) ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਅਧਿਐਨ ਕਰਕੇ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਤਕਨੀਕ ਵੀ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ ਜੋ ਲਗਭਗ 97% ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ 1.7 ਟਨ ਦੇ ਲੁਕੇ ਹੋਏ ਧਮਾਕੇ ਦੀ ਸਹੀ ਪਛਾਣ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਭੂਚਾਲ ਅਤੇ ਧਮਾਕੇ ਦੇ ਝਟਕੇ 100 ਸਕਿੰਟਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ 250 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਤਕਨੀਕ ਇਸ ਨੂੰ ਸਿਰਫ 37% ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸਹੀ ਪਛਾਣਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੈ।
ਇਸ ਖੋਜ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਭੂਚਾਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਦੇ ਝਟਕੇ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਡਿਟੈਕਟਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮੂਰਖ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਪਤ ਪਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਛੁਪਾਉਣਾ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਜਿੱਥੇ ਭੂਚਾਲ ਅਕਸਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਚਿੰਤਾ ਹੈ।
